فارغ از اینکه از تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی یا تابلوخوانی استفاده می‌کنید، باید با انواع روش‌های افزایش سرمایه و تاثیر هر یک بر قیمت هر سهم آشنا باشید. در ادامه انواع روش‌های افزایش سرمایه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش‌های رایج افزایش سرمایه در ایران
۱-افزایش سرمایه از محل اندوخته یا انباشته
شرکت‌ها معمولاً کل سود به‌دست آمده در طی یکسال را بین سهامداران خود تقسیم نمی‌کنند. بلکه بخشی از آن را به‌صورت سود انباشته نزد خود نگه می‌دارند. افزایش در سرمایه از محل اندوخته و انباشته به این معناست که شرکت بخشی از این سود انباشته را تبدیل به سرمایه اسمی خود می‌کند. سپس متناسب با آن، به سهامداران سهم جدید اعطا می‌کند. افزایش در سرمایه از این محل، قدرت تأمین مالی شرکت را افزایش می‌دهد. در این روش، سهامداران هیچ وجهی را به شرکت پرداخت نمی‌کنند. بنابراین شرکت مستقیماً منابع مالی جدید دریافت نمی‌کند. همچنین درصد مالکیت سهامداران نیز ثابت مانده و تغییری نمی‌کند.
در این حالت با توجه به این که سهامدار وجهی را به شرکت پرداخت نمی‌کند و تعداد سهام وی افزایش پیدا می‌کند، به سهام جدید منتشر شده، سهام جایزه گفته می‌شود. ذکر این نکته ضروری است که تنها پس از تکمیل شدن فرآیند افزایش سرمایه و اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی سپرده‌گذاری، فروش سهام جایزه امکان پذیر است.
توجه کنید
در صورتی که بعد از مجمع افزایش سرمایه قصد فروش سهام خود را دارید توصیه می‌شود حداقل یک عدد از سهام خود را نگه دارید و نفروشید. با این اقدام، در زمان اعمال افزایش سرمایه، سهام جایزه به صورت خودکار به دارایی شما افزوده شود.
در صورت فروش کامل سهام بعد از مجمع، ممکن است پس از اعمال افزایش سرمایه توسط امور سهامداران شرکت و انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه در سایت کدال، سهام جایزه در پرتفوی سپرده‌گذاری شما نمایش داده نشود. در این شرایط ابتدا باید به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه مراجعه نمایید. سپس از اضافه شدن سهام جایزه به دارایی‌های خود اطمینان حاصل کنید.
در این سامانه، سهام جایزه با اضافه شدن حرف «ج» به انتهای نماد اصلی مشخص می‌شود. در صورتی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل شده باشد، نماد مربوط به سهام جایزه حذف شده و به همین تعداد، به دارایی شما در نماد اصلی اضافه می‌شود. پس از بررسی و اطمینان از این موضوع، با مراجعه به سامانه معاملاتی کارگزاری خود، اقدام به ثبت درخواست تغییر کارگزار ناظر برای این سهم نمایید.
محاسبات
برای مثال اگر شرکت اقدام به افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی از محل سود انباشته کند، قیمت تئوریک سهم، نصف قیمت پیش از افزایش سرمایه خواهد شد. تعداد سهام تحت تملک هر سهامدار نیز دو برابر خواهد شد.
۲-افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده
در این روش، شرکت اوراقی را تحت عنوان حق تقدم خرید سهام منتشر می‌کند. سپس با توجه به درصد مالکیت هر یک از سهامداران و نیز درصد افزایش در سرمایه، تعداد مشخصی حق تقدم در اختیار سهامداران قرار می‌دهد. دارندگان نهایی حق تقدم نیز برای تبدیل شدن حق تقدم به سهام، باید وجهی را تحت عنوان ارزش اسمی سهم، به حساب شرکت واریز نمایند. لازم به ذکر است که در بازار سرمایه ایران ارزش اسمی هر سهم مبلغ ۱۰۰۰ ریال در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به وجود حالت‌های مختلف تصمیم‌گیری سهامداران درباره حق تقدم، جزئیات مربوط به این روش در مطلب”حق تقدم خرید سهام چیست؟” مورد بررسی قرار گرفته است.
از جمله مزایای روش افزایش در سرمایه از محل آورده نقدی می‌توان به ورود نقدینگی جدید به شرکت اشاره نمود. هر چند این روش افزایش در سرمایه معمولا در یک طی یک فرآیند طولانی و زمانبر انجام خواهد شد. در واقع ممکن است این فرآیند ماه‌ها به طول بیانجامد.
در این روش از افزایش سرمایه نیز ممکن است بعد از مجمع، قصد فروش سهام خود را داشته باشید اما بخواهید حق تقدم خود را به سهم تبدیل نمایید. در این صورت توصیه می‌شود در نماد اصلی، حداقل یک عدد از سهام را نگه دارید. با این اقدام، در زمان تبدیل شدن حق تقدم به سهام و اعمال آن توسط امور سهامداران شرکت، سهام به صورت خودکار به دارایی شما افزوده می‌شود.
نکته مهم: گزینه‌ای مبنی بر تبدیل حق تقدم به سهم در پرتفوی لحظه‌ای سامانه آنلاین پلاس وجود دارد. این گزینه، صرفا جهت تسهیل در محاسبات تعبیه شده و هیچ گونه عملکرد واقعی که ملاک دارایی شما قرار بگیرد، ندارد. بنابراین درصورتی که قصد تبدیل حق تقدم به سهم را دارید باید فرآیند آن را به طور کامل طی نمایید.
محاسبات
برای مثال فرض کنید قیمت هر سهم یک شرکت ۱۰۰۰ تومان است. این شرکت قصد دارد از محل انتشار حق تقدم، ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه بدهد. در واقع قصد دارد از سهامداران بابت هر حق تقدم، وجه اسمی آن را که ۱۰۰ تومان است، دریافت نماید. در این شرایط به سهامداران به ازای هر سهم، ۲ حق تقدم تخصیص پیدا می‌کند. خواهیم داشت:
۳-افزایش در سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
در حالت عادی، دارایی‌های ثابت مشهود در ترازنامه یک شرکت، به میزان ارزش دفتری آن‌ها ثبت می‌شود. سرمایه گذاری های شرکت نیز به میزان بهای تمام شده آن ها ثبت می‌شوند. از جمله دارایی‌های ثابت مشهود می‌توان به زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات و… اشاره کرد. ارزش دفتری در واقع بهای تمام شده تاریخی دارایی‌های مذکور پس از کسر استهلاک انباشته است. بنابراین ارزش دفتری، نشان‌دهنده ارزش واقعی و ارزش روز آن‌ها نیست.
این مسئله خصوصاً در شرایط تورمی تأثیر خود را بیشتر نشان می‌دهد. در این شرایط ارزش واقعی (منصفانه) این دارایی‌ها به مراتب بالاتر از ارزش دفتری منعکس شده در دفاتر مالی شرکت است. در چنین شرایطی شرکت به منظور اصلاح ساختار مالی خود می‌تواند اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های خود کند. متناسب با افزایش سرمایه از این محل، به سهامداران سهام جایزه تعلق می‌گیرد.
نکته قابل‌توجه این است که در شرایط تورم‌های شدید، هر ۳ الی ۵ سال همه دارایی‌ها شامل زمین، ساختمان و ماشین آلات را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند. در این روش نقدینگی وارد شرکت نمی‌شود. ارزش ذاتی شرکت نیز تغییری نمی‌کند. معمولا استهلاک ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیز هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب نمی‌شود.
محاسبات
محاسبات این روش همانند روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته می‌باشد.
۴-افزایش سرمایه به روش صرف سهام
چنانچه شرکتی سهام خود را به قیمتی بیشتر از قیمت اسمی آن در بازار عرضه کند، به میزان اختلاف بین قیمت اسمی و قیمت عرضه، صرف سهام گفته می‌شود. در افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی به فروش می‌رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می‌کند. یا ممکن است در ازای آن، به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص بدهد.
در مطلب دیگری با عنوان “افزایش سرمایه به روش صرف سهام“، این نوع افزایش سرمایه و جزئیات مربوط به آن را به طور کامل مورد بررسی قرار داده‌ایم.
مراحل افزایش سرمایه
افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام تابع قوانین و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد. مراحل افزایش سرمایه عبارتند از:
بخش اول: تعیین معافیت یا شمول ثبت
ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺳﻬﺎﻣﯽ ﻋﺎم، ﻗﺒﻞ از اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﯾﺪ ﻧﺎﺷﯽ از اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ از ﺛﺒﺖ ﻧﺰد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
بخش دوم: ﺻﺪور ﻣﺠﻮز اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ
شرکت‌هایی که نزد سازمان بورس به ثبت رسیده‌اند و یا مشمول ثبت نزد سازمان هستند، برای افزایش سرمایه باید مراحل زیر را طی نمایند:
مرحله اول:
اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮔﺰارش ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ ﻫﯿﺌﺖ ﻣﺪﯾره در ﺧﺼﻮص اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﮔﺰارش حسابرس و ﺑﺎزرس ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در سامانه کدال (Codal.ir)
مرحله دوم:
ارسال مدارک و مستندات افزایش سرمایه به سازمان بورس و اوراق بهادار
مرحله سوم:
بررسی مدارک و مستندات توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و اعلام نتیجه آن به متقاضی. نتیجه این مرحله یکی از دو حالت “ﻣﺠﻮز ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ” ﯾﺎ “ﻋﺪم ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ” خواهد بود.
*در صورت عدم موافقت با انجام افزایش سرمایه، فرآیند خاتمه می‌یابد و در غیر این صورت، مراحل بعدی باید طی شود:
مرحله چهارم:
برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده یا جلسه هیئت مدیره
*در صورتی که شرکت قصد افزایش در سرمایه از محل سود انباشته یا مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها و یا ترکیبی از آن‌ها را داشته باشد، نیازی به طی کردن مراحل پنجم تا هفتم را ندارد و باید فرآیند را از مرحله هشتم ادامه دهد. اما اگر شرکت قصد افزایش در سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات داشته باشد، مراحل پنجم تا هفتم را نیز باید طی کند.
مرحله پنجم:
ارسال مدارکی از جمله طرح آگهی پذیره‌نویسی سهام در دست انتشار به سازمان و تایید آگهی پذیره‌نویسی سهام توسط سازمان بورس و اوراق بهادار
مرحله ششم:
انتشار آگهی پذیره‌نویسی سهام توسط شرکت و شروع دوره پذیره‌نویسی
مرحله هفتم:
در صورت عدم مشارکت کامل سهامداران در پذیره‌نویسی، شرکت باید مجوزهای عرضه عمومی حق تقدم‌های استفاده نشده را از سازمان دریافت نماید. سپس عرضه عمومی حق تقدم‌های استفاده نشده را انجام دهد.
مرحله هشتم:
شرکت باید مدارک و مستندات خود را برای تکمیل فرآیند افزایش در سرمایه به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه دهد.
مرحله نهم:
پس از دریافت تاییدیه تکمیل فرآیند افزایش در سرمایه و مجوز آن از سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت باید با مراجعه به اداره ثبت شرکت‌ها، نسبت به ثبت افزایش سرمایه اقدام نماید.
*فلوچارت زیر مراحل فوق را به صورت تصویری نمایش داده است:
مطلب برگرفته از کارگزاری مفید
دیدگاه خود را بنویسید